NWO Toptalent beurs voor Jennifer Swart
Onlangs kregen we geweldig nieuws van NWO (de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek): ons onderzoeksvoorstel is geaccepteerd! Sinds augustus 2014 werk ik dan ook als PhD student samen met Hanneke den Ouden en Roshan Cools. We onderzoeken hoe onze keuzes worden beïnvloed door automatische neigingen waar we ons niet altijd bewust van zijn.
Mensen verschillen enorm in hoe ze keuzes maken. Terwijl sommige individuen vooral rationele beslissingen nemen, laten anderen zich meer leiden door hun emoties. Deze beslissingsstrategieën verschillen niet alleen tussen mensen, maar kunnen ook van moment tot moment variëren. Ik vind deze verschillende strategieën erg interessant. Hoe komt het bijvoorbeeld dat de een gemakkelijk te activeren is met het vooruitzicht beloond te worden, terwijl de ander zich vooral terugtrekt met het idee een moeilijke situatie te voorkomen? En waarom hebben we het ene moment deze automatische neigingen volledig onder controle, terwijl we ons het andere moment geheel laten leiden door belonende of juist onprettige vooruitzichten? Dit kan zelfs zo sterk zijn dat het problematisch wordt, zoals bij verslaving, depressie of angststoornissen.
Meestal kunnen we prima op deze automatische neigingen of reacties vertrouwen. Die zijn namelijk zo ontwikkeld dat ze ons helpen makkelijker en sneller beslissingen te maken. Over het algemeen is het voordelig om actief te worden bij beloning in het vooruitzicht en juist meer afwachtend te zijn in vervelende of gevaarlijke situaties (denk bijvoorbeeld aan het opeten van lekker eten, maar het laten staan van bedorven eten). Wij denken dat het striatum, een hersengebied diep in de hersenen, betrokken is bij onze automatische neigingen. De frontale cortex, een hersengebied dat zich aan de voorkant bevindt en wat vooral bij mensen sterk ontwikkeld is, zou ons juist helpen met het onder controle houden van ons gedrag wanneer dit nodig is om onze doelen te bereiken (zie het marshmallow experiment voor een erg vermakelijk voorbeeld).
Tijdens mijn promotie ga ik testen of het striatum inderdaad zorgt voor deze automatische neigingen en de frontale cortex juist voor gecontroleerd en doelgericht gedrag. Ik ga hiervoor gezonde mensen een computerspel laten spelen waarbij wij kunnen meten in hoeverre ze zich door hun emoties laten leiden, of juist goed in staat zijn die te negeren wanneer dat nodig is. Bij deze mensen meten we dan tegelijkertijd hun hersenactiviteit met verschillende technieken, waarbij we heel precies kunnen vaststellen wanneer (met EEG) en waar (met fMRI) de processen in de hersenen plaats vinden.
Om te bepalen of het striatum (mede) verantwoordelijk is voor onze automatische neigingen, is het echter niet voldoende om alleen maar te meten wanneer het striatum actief is. Idealiter zouden we ook het striatum willen ‘aan’ en ‘uit’ zetten en kijken of onze keuzes dan veranderen. Daarvoor zou je echter met elektroden diep in de hersenen moeten stimuleren, en we kunnen natuurlijk niet zomaar elektroden bij mensen in de hersenen implanteren. Tijdens mijn promotie ga ik daarom een specifieke patiëntengroep ook ons computerspel laten spelen. Deze patiënten (met obsessief-compulsieve stoornis of depressie) krijgen een behandeling waarbij het striatum gestimuleerd wordt. Voor deze behandeling krijgen de patiënten elektroden in hun hersenen geplaatst. Deze patiënten vragen wij deel te nemen aan ons onderzoek. Zij zullen dan het computerspel spelen terwijl het striatum juist wel of juist niet gestimuleerd wordt. Wij kunnen dan de invloed van deze hersenstimulatie op de keuzes van de patiënten onderzoeken. Een erg spannend en vernieuwend onderzoek dus! Ik ben dan ook erg blij om te beginnen met mijn promotie en ik kijk er naar uit om met deze leuke, uitdagende projecten aan de slag te gaan!
This post was written by Jennifer Swart, a PhD student at the Motivational and Cognitive Control lab.